Phát triển con ngư??i luôn là mục tiê;u được ưu tiê;n hàng đầu ở hầu hết các quốc gia trê;n thế giới. Trong Báo cáo phát triển con ngư??i (HDR), công bố lần đầu tiê;n năm 1990, Chương trình Phát triển Liê;n Hợp Quốc (UNDP) khẳng định: “Của cải đích thực của một quốc gia là con ngư??i của quốc gia đó. Mục đích của sự phát triển là để tạo ra một môi trường thuận lợi cho phép con ngư??i được hưởng cuộc sống dài lâu, mạnh khỏe và sáng tạo”. Trong báo cáo này, UNDP đã đề xuất và khởi xướng tính Chỉ số phát triển con ngư??i (HDI). Đây là chỉ tiê;u tổng hợp phản ánh ba khía cạnh cơ bản sự phát triển của con ngư??i là: Giáo dục, tuổi thọ và thu nhập. Tuy nhiê;n, HDI có điểm yếu là không tính đến bất bình đẳng trong phát triển con ngư??i giữa các quốc gia, các vùng, các địa phương, trong khi tình trạng bất bình đẳng, phân phối không đồng đều đang ngày càng rõ ràng hơn và dần trở thành mối quan tâm lớn của xã hội.
Trải qua quá trình nghiê;n cứu nhiều năm qua, Liê;n Hợp Quốc và hầu hết các chuyê;n gia trê;n thế giới đều có chung quan điểm rằng để đo lường sự phát triển con ngư??i của mỗi quốc gia và các vùng, lãnh thổ thì cần có một hệ thống các chỉ tiê;u phản ánh các khía cạnh khác nhau của đời sống con ngư??i (không thể có một chỉ tiê;u tổng hợp nào có thể tích hợp, phản ánh đầy đủ được sự phát triển con ngư??i). Chính vì vậy từ năm 2010, ngoài chỉ tiê;u HDI, UNDP đã giới thiệu một số chỉ tiê;u khác như: Chỉ số Phát triển Con ngư??i điều chỉnh theo bất bình đẳng (IHDI), Chỉ số Phát triển Giới (GDI), Chỉ số Bất bình đẳng Giới (GII); Chỉ số Nghèo Đa chiều (MPI); chỉ số lượng phát thải CO2…
Ngoài một số chỉ tiê;u mà UNDP đã tính toán cho các quốc gia và được công bố trong các báo cáo về phát triển con ngư??i thường niê;n, Liê;n Hợp Quốc cũng khuyến khích các quốc gia trê;n cơ sở dữ liệu sẵn có, có thể tính toán bổ sung thê;m các chỉ tiê;u khác đặc thù của quốc gia mình cho cấp quốc gia và các cấp nhỏ hơn. Tuy nhiê;n, đến nay, chưa có một quốc gia nào xây dựng hệ thống chỉ tiê;u thống kê; phát triển con ngư??i để đánh giá toàn diện thực trạng và đặc điểm phát triển con ngư??i trong mối liê;n hệ với các vấn đề kinh tế xã hội của quốc gia. Đây là một khoảng trống lớn khi các quốc gia đều theo đuổi mục tiê;u phát triển bền vững để “không bỏ ai lại phía sau”. Và một điều quan trọng nữa, đó là hiện nay hầu như chưa có sự đồng thuận giữa các quốc gia về phương pháp luận cũng như số lượng các chỉ tiê;u cụ thể đo lường sự phát triển con ngư??i đảm bảo tính so sánh quốc tế.
Thực tế cho thấy trong những năm gần đây, mặc dù Việt Nam đã cố gắng xây dựng một số Báo cáo phát triển con ngư??i, tuy nhiê;n các báo cáo này không được thực hiện thường xuyê;n. Việc tính toán các chỉ tiê;u đo lường phát triển con ngư??i trong các báo cáo này chủ yếu là chỉ tiê;u HDI cho cấp quốc gia và cấp tỉnh (chưa tính toán được các chỉ tiê;u khác theo khuyến nghị của Liê;n Hợp Quốc như chỉ số phát triển con ngư??i điều chỉnh theo bất bình đẳng IHDI, các chỉ tiê;u liê;n quan đến bình đẳng giới….). Bê;n cạnh đó, cũng chưa có nghiê;n cứu nào đưa ra lý luận và phương pháp đo lường phát triển con ngư??i một cách đầy đủ. Do vậy, cần phải tiến hành nghiê;n cứu một cách hệ thống thông qua nội dung và phương pháp tính các chỉ tiê;u thống kê; về phát triển con ngư??i để cập nhật lý luận và vận dụng kinh nghiệm thành công của thế giới vào Việt Nam. Ngoài ra, những thông tin thống kê; về phát triển con ngư??i được cập nhật, biê;n soạn, công bố, phổ biến rộng rãi, thường xuyê;n một cách có hệ thống còn đáp ứng nhu cầu của đối tượng dùng tin trong nước và quốc tế.
Về mặt thực tiễn, phát triển con ngư??i là một trong những nhiệm vụ, mục tiê;u rất quan trọng và đã được đề cập qua các kỳ Đại hội Đảng. Đại hội XII tiếp tục nê;u lê;n những định hướng lớn: 1. Xây dựng con ngư??i Việt Nam phát triển toàn diện phải trở thành mục tiê;u của chiến lược phát triển, là một trong những nhiệm vụ tổng quát phát triển đất nước; 2. Gắn mục tiê;u xây dựng, phát triển văn hóa với xây dựng con ngư??i; 3. Khẳng định vấn đề xây dựng con ngư??i là 4 trong 6 nhiệm vụ trung tâm của nhiệm kỳ Đại hội XII; 4. Xây dựng con ngư??i Việt Nam phát triển toàn diện gắn với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030 mang chủ đề: Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phát huy mạnh mẽ giá trị văn hóa, con ngư??i Việt Nam và sức mạnh thời đại, huy động mọi nguồn lực, phát triển nhanh và bền vững trê;n cơ sở khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, phấn đấu đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Trong bối cảnh Đảng và Nhà nước đặt mục tiê;u “Phát triển bền vững lấy con ngư??i làm trọng tâm”, việc nghiê;n cứu xây dựng Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; để thu thập, tổng hợp thông tin thống kê; phản ánh toàn diện về phát triển con ngư??i, phục vụ Đảng, Nhà nước xây dựng đường lối, chủ trương, chính sách, chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội nói chung và phát triển con ngư??i nói riê;ng là rất thiết thực.
Bê;n cạnh đó, khối lượng thông tin thống kê; về dân số đã thu thập và tổng hợp được sau nhiều năm tích cực đổi mới và ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin cho các cuộc điều tra thống kê;, đặc biệt là cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở đã cung cấp nguồn số liệu quan trọng phục vụ tính toán nhiều chỉ tiê;u thống kê; phát triển con ngư??i, chứ không đơn thuần tập trung vào một chỉ tiê;u duy nhất là Chỉ số phát triển con ngư??i (HDI) như hiện nay.
Hiện nay, trong danh mục 230 chỉ tiê;u thống kê; quốc gia quy định tại Phụ lục của Luật Thống kê; năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2021), để đánh giá phát triển con ngư??i của Việt Nam, chỉ có chỉ tiê;u HDI. Trong Niê;n giám Thống kê; hằng năm của Tổng cục Thống kê; cũng mới biê;n soạn và công bố Chỉ tiê;u HDI, không có các chỉ tiê;u phát triển con ngư??i. Trong khi đó, một số chỉ tiê;u thống kê; liê;n quan đến phát triển con ngư??i đang nằm rải rác trong các hệ thống chỉ tiê;u thống kê; hiện hành, tuy nhiê;n số liệu còn hạn chế và chưa phản ánh toàn diện các mặt của phát triển con ngư??i. Cụ thể như sau:
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; quốc gia ban hành kèm theo Luật Thống kê; gồm 20 nhóm, 230 chỉ tiê;u, trong đó có 18 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; ASEAN ban hành theo Thông tư số 06/2018/TT-BKHĐT ngày 11/12/2018 của Bộ trưởng Bộ KHĐT gồm 16 nhóm với 103 chỉ tiê;u, trong đó có 11 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Bộ chỉ tiê;u thống kê; phát triển bền vững của Việt Nam gồm 17 mục tiê;u và 158 chỉ tiê;u, trong đó có 07 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Bộ chỉ tiê;u thống kê; phát triển giới của quốc gia gồm 06 nhóm và 78 chỉ tiê;u, trong đó có 06 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Bộ chỉ tiê;u thống kê; về thanh niê;n Việt Nam gồm 12 nhóm và 83 chỉ tiê;u, trong đó có 02 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; ngành Giáo dục gồm 06 nhóm với 125 chỉ tiê;u, trong đó có 02 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; ngành Thống kê; ban hành theo Thông tư số 06/2023/TT-BKHĐT ngày 02/10/2023 của Bộ trưởng Bộ KHĐT gồm 9 nhóm và 58 chỉ tiê;u, trong đó có 02 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; ngành Tài nguyê;n và Môi trường ban hành theo Thông tư số 22/2023/TT-BTNMT ngày 15/12/2023 của Bộ trưởng Bộ TNMT gồm 15 nhóm và 88 chỉ tiê;u, trong đó có 06 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; ngành Văn hóa, thể thao và du lịch ban hành theo Thông tư số 11/2021/TT-BVHTTDL ngày 06 tháng 10 năm 2021 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch gồm 5 nhóm và 66 chỉ tiê;u trong đó 05 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; cấp tỉnh ban hành theo Quyết định 05/2023/QĐ-TTg ngày 24/02/2023 của Thủ tướng Chính phủ gồm 21 nhóm với 154 chỉ tiê;u, trong đó có 14 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
Như vậy, có 73 chỉ tiê;u thống kê; liê;n quan đến phát triển con ngư??i trong các hệ thống chỉ tiê;u thống kê; hiện hành, trong đó có nhiều chỉ tiê;u có sự trùng lặp giữa các hệ thống chỉ tiê;u thống kê;. Vì vậy, cần thiết phải xây dựng Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; về phát triển con ngư??i để tập hợp các chỉ tiê;u đang nằm rải rác trong các hệ thống chỉ tiê;u thống kê; hiện hành và bổ sung các chỉ tiê;u mới để phản ánh toàn diện về phát triển con ngư??i ở Việt Nam, từ đó là căn cứ để lãnh đạo các cấp xây dựng các chính sách, góp phần thực hiện thành công Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030./.
Trải qua quá trình nghiê;n cứu nhiều năm qua, Liê;n Hợp Quốc và hầu hết các chuyê;n gia trê;n thế giới đều có chung quan điểm rằng để đo lường sự phát triển con ngư??i của mỗi quốc gia và các vùng, lãnh thổ thì cần có một hệ thống các chỉ tiê;u phản ánh các khía cạnh khác nhau của đời sống con ngư??i (không thể có một chỉ tiê;u tổng hợp nào có thể tích hợp, phản ánh đầy đủ được sự phát triển con ngư??i). Chính vì vậy từ năm 2010, ngoài chỉ tiê;u HDI, UNDP đã giới thiệu một số chỉ tiê;u khác như: Chỉ số Phát triển Con ngư??i điều chỉnh theo bất bình đẳng (IHDI), Chỉ số Phát triển Giới (GDI), Chỉ số Bất bình đẳng Giới (GII); Chỉ số Nghèo Đa chiều (MPI); chỉ số lượng phát thải CO2…
Ngoài một số chỉ tiê;u mà UNDP đã tính toán cho các quốc gia và được công bố trong các báo cáo về phát triển con ngư??i thường niê;n, Liê;n Hợp Quốc cũng khuyến khích các quốc gia trê;n cơ sở dữ liệu sẵn có, có thể tính toán bổ sung thê;m các chỉ tiê;u khác đặc thù của quốc gia mình cho cấp quốc gia và các cấp nhỏ hơn. Tuy nhiê;n, đến nay, chưa có một quốc gia nào xây dựng hệ thống chỉ tiê;u thống kê; phát triển con ngư??i để đánh giá toàn diện thực trạng và đặc điểm phát triển con ngư??i trong mối liê;n hệ với các vấn đề kinh tế xã hội của quốc gia. Đây là một khoảng trống lớn khi các quốc gia đều theo đuổi mục tiê;u phát triển bền vững để “không bỏ ai lại phía sau”. Và một điều quan trọng nữa, đó là hiện nay hầu như chưa có sự đồng thuận giữa các quốc gia về phương pháp luận cũng như số lượng các chỉ tiê;u cụ thể đo lường sự phát triển con ngư??i đảm bảo tính so sánh quốc tế.
Thực tế cho thấy trong những năm gần đây, mặc dù Việt Nam đã cố gắng xây dựng một số Báo cáo phát triển con ngư??i, tuy nhiê;n các báo cáo này không được thực hiện thường xuyê;n. Việc tính toán các chỉ tiê;u đo lường phát triển con ngư??i trong các báo cáo này chủ yếu là chỉ tiê;u HDI cho cấp quốc gia và cấp tỉnh (chưa tính toán được các chỉ tiê;u khác theo khuyến nghị của Liê;n Hợp Quốc như chỉ số phát triển con ngư??i điều chỉnh theo bất bình đẳng IHDI, các chỉ tiê;u liê;n quan đến bình đẳng giới….). Bê;n cạnh đó, cũng chưa có nghiê;n cứu nào đưa ra lý luận và phương pháp đo lường phát triển con ngư??i một cách đầy đủ. Do vậy, cần phải tiến hành nghiê;n cứu một cách hệ thống thông qua nội dung và phương pháp tính các chỉ tiê;u thống kê; về phát triển con ngư??i để cập nhật lý luận và vận dụng kinh nghiệm thành công của thế giới vào Việt Nam. Ngoài ra, những thông tin thống kê; về phát triển con ngư??i được cập nhật, biê;n soạn, công bố, phổ biến rộng rãi, thường xuyê;n một cách có hệ thống còn đáp ứng nhu cầu của đối tượng dùng tin trong nước và quốc tế.
Về mặt thực tiễn, phát triển con ngư??i là một trong những nhiệm vụ, mục tiê;u rất quan trọng và đã được đề cập qua các kỳ Đại hội Đảng. Đại hội XII tiếp tục nê;u lê;n những định hướng lớn: 1. Xây dựng con ngư??i Việt Nam phát triển toàn diện phải trở thành mục tiê;u của chiến lược phát triển, là một trong những nhiệm vụ tổng quát phát triển đất nước; 2. Gắn mục tiê;u xây dựng, phát triển văn hóa với xây dựng con ngư??i; 3. Khẳng định vấn đề xây dựng con ngư??i là 4 trong 6 nhiệm vụ trung tâm của nhiệm kỳ Đại hội XII; 4. Xây dựng con ngư??i Việt Nam phát triển toàn diện gắn với sự nghiệp công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.
Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030 mang chủ đề: Khơi dậy khát vọng phát triển đất nước, phát huy mạnh mẽ giá trị văn hóa, con ngư??i Việt Nam và sức mạnh thời đại, huy động mọi nguồn lực, phát triển nhanh và bền vững trê;n cơ sở khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số, phấn đấu đến năm 2030 là nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao và đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao. Trong bối cảnh Đảng và Nhà nước đặt mục tiê;u “Phát triển bền vững lấy con ngư??i làm trọng tâm”, việc nghiê;n cứu xây dựng Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; để thu thập, tổng hợp thông tin thống kê; phản ánh toàn diện về phát triển con ngư??i, phục vụ Đảng, Nhà nước xây dựng đường lối, chủ trương, chính sách, chiến lược, kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội nói chung và phát triển con ngư??i nói riê;ng là rất thiết thực.
Bê;n cạnh đó, khối lượng thông tin thống kê; về dân số đã thu thập và tổng hợp được sau nhiều năm tích cực đổi mới và ứng dụng hiệu quả công nghệ thông tin cho các cuộc điều tra thống kê;, đặc biệt là cuộc Tổng điều tra dân số và nhà ở đã cung cấp nguồn số liệu quan trọng phục vụ tính toán nhiều chỉ tiê;u thống kê; phát triển con ngư??i, chứ không đơn thuần tập trung vào một chỉ tiê;u duy nhất là Chỉ số phát triển con ngư??i (HDI) như hiện nay.
Hiện nay, trong danh mục 230 chỉ tiê;u thống kê; quốc gia quy định tại Phụ lục của Luật Thống kê; năm 2015 (sửa đổi bổ sung năm 2021), để đánh giá phát triển con ngư??i của Việt Nam, chỉ có chỉ tiê;u HDI. Trong Niê;n giám Thống kê; hằng năm của Tổng cục Thống kê; cũng mới biê;n soạn và công bố Chỉ tiê;u HDI, không có các chỉ tiê;u phát triển con ngư??i. Trong khi đó, một số chỉ tiê;u thống kê; liê;n quan đến phát triển con ngư??i đang nằm rải rác trong các hệ thống chỉ tiê;u thống kê; hiện hành, tuy nhiê;n số liệu còn hạn chế và chưa phản ánh toàn diện các mặt của phát triển con ngư??i. Cụ thể như sau:
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; quốc gia ban hành kèm theo Luật Thống kê; gồm 20 nhóm, 230 chỉ tiê;u, trong đó có 18 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; ASEAN ban hành theo Thông tư số 06/2018/TT-BKHĐT ngày 11/12/2018 của Bộ trưởng Bộ KHĐT gồm 16 nhóm với 103 chỉ tiê;u, trong đó có 11 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Bộ chỉ tiê;u thống kê; phát triển bền vững của Việt Nam gồm 17 mục tiê;u và 158 chỉ tiê;u, trong đó có 07 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Bộ chỉ tiê;u thống kê; phát triển giới của quốc gia gồm 06 nhóm và 78 chỉ tiê;u, trong đó có 06 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Bộ chỉ tiê;u thống kê; về thanh niê;n Việt Nam gồm 12 nhóm và 83 chỉ tiê;u, trong đó có 02 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; ngành Giáo dục gồm 06 nhóm với 125 chỉ tiê;u, trong đó có 02 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; ngành Thống kê; ban hành theo Thông tư số 06/2023/TT-BKHĐT ngày 02/10/2023 của Bộ trưởng Bộ KHĐT gồm 9 nhóm và 58 chỉ tiê;u, trong đó có 02 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; ngành Tài nguyê;n và Môi trường ban hành theo Thông tư số 22/2023/TT-BTNMT ngày 15/12/2023 của Bộ trưởng Bộ TNMT gồm 15 nhóm và 88 chỉ tiê;u, trong đó có 06 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; ngành Văn hóa, thể thao và du lịch ban hành theo Thông tư số 11/2021/TT-BVHTTDL ngày 06 tháng 10 năm 2021 của Bộ trưởng Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch gồm 5 nhóm và 66 chỉ tiê;u trong đó 05 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
- Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; cấp tỉnh ban hành theo Quyết định 05/2023/QĐ-TTg ngày 24/02/2023 của Thủ tướng Chính phủ gồm 21 nhóm với 154 chỉ tiê;u, trong đó có 14 chỉ tiê;u liê;n quan đến phát triển con ngư??i.
Như vậy, có 73 chỉ tiê;u thống kê; liê;n quan đến phát triển con ngư??i trong các hệ thống chỉ tiê;u thống kê; hiện hành, trong đó có nhiều chỉ tiê;u có sự trùng lặp giữa các hệ thống chỉ tiê;u thống kê;. Vì vậy, cần thiết phải xây dựng Hệ thống chỉ tiê;u thống kê; về phát triển con ngư??i để tập hợp các chỉ tiê;u đang nằm rải rác trong các hệ thống chỉ tiê;u thống kê; hiện hành và bổ sung các chỉ tiê;u mới để phản ánh toàn diện về phát triển con ngư??i ở Việt Nam, từ đó là căn cứ để lãnh đạo các cấp xây dựng các chính sách, góp phần thực hiện thành công Chiến lược phát triển kinh tế - xã hội giai đoạn 2021-2030./.
Trang web cá cược trên đường Mahjong